Rekonstrukcja obrazów Marcello Bacciarellego spalonych podczas wojny w Łazienkach Królewskich w Warszawie
Chciałabym podzielić się z Wami ważną informacją o projekcie rekonstrukcji obrazów Marcello Bacciarellego spalonych podczas wojny w Łazienkach Królewskich w Warszawie (link do całego projektu, proszę kliknąć tutaj) :
Trudno jest sobie wyobrazić Warszawę bez Łazienek Królewskich – tętniącego życiem miejsca spotkań, wydarzeń kulturalnych, odpoczynku i odwiedzin setek tysięcy warszawiaków i turystów z całego świata. Ich powstanie oraz dzisiejszy kształt zawdzięczamy osobie króla Stanisława Augusta. Łazienki były jego ukochanym dziełem i odzwierciedlają jego indywidualny gust oraz pasję do sztuki i architektury.
![](https://aleksandraseghi.com/wp-content/uploads/2020/01/IMG-20200109-WA0011-1024x748.jpg)
Centralnym i najważniejszym elementem całego założenia, na które składa się park, wraz z usytuowanymi w jego obrębie budowlami – jest Pałac na Wyspie, w czasach Stanisława Augusta stanowiący letnią rezydencję. Swoją ostateczną formę zyskał podczas ostatniej przebudowy w latach 1788-1793. W założeniu, miał stać się odpowiednikiem rzymskich willi-muzeów, w których gromadzono najwybitniejsze dzieła sztuki antycznej i nowożytnej. W zgodzie z tą ideą ściany Pałacu zdobiły najcenniejsze obrazy z kolekcji królewskiej, a wśród nich dzieła Rembrandta: Dziewczyna w ramie obrazu, Uczony przy pulpicie czy słynny Jeździec polski.
Salonem pałacu, koncentrującym życie towarzyskie dworu była Sala Salomona (zwana także Salą Kompanii lub Salą Letnią). Jej ideowy program – oparty na cnocie Mądrości wyobrażonej przez postać i dzieje biblijnego króla Salomona – opracował sam król.
![](https://aleksandraseghi.com/wp-content/uploads/2020/01/IMG-20200109-WA0010-1024x718.jpg)
„Starożytny władca, inicjator upamiętnionych w historii budowli, który zasłynął mądrą działalnością pokojową, a nie czynami wojennymi, stał się dla Stanisława Augusta ideałem godnym naśladowania”.
W Sali Salomona, dzieje biblijnego króla-mędrca i budowniczego o rysach Stanisława Augusta, stały się tematem dekoracji malarskiej złożonej z cyklu sześciu malowideł pędzla Marcello Bacciarellego. Plafon wyobrażał Sen Salomona, fasety Sąd Salomona, Naradę z królem Tyru, Hiramem nad budowa świątyni oraz Odwiedziny królowej Saby.
Na wschodniej i zachodniej ścianie Sali zawisły dwie duże kompozycje: Ofiara Salomona oraz Poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej. Właśnie te dwa wielkie obrazy stanowią kluczowy element dla zrozumienia całej warstwy symboliczno-filozoficznej wnętrza Sali. Przedstawienie syntezy dziejów biblijnego Salomona, od chwili jego chwały, siły i mądrości – ukazanej poprzez budowę świątyni, aż do momentu upadku, gdy Salomon za namową żon składa ofiarę obcym bogom – stanowi wyraźną aluzję i refleksję nad publiczną działalnością i własnym życiem Stanisława Augusta. Obrazy Bacciarellego były swego rodzaju testamentem i przesłaniem jakie monarcha chciał pozostawić po sobie w oczach potomnych. Dekoracja Sali powstawała w czasach wielkich wydarzeń i napięć politycznych: obrad Sejmu Wielkiego uwieńczonych uchwaleniem Konstytucji 3 Maja 1791 r., przegranej wojny z Rosją w 1792 r., Targowicy, wkroczenia wojsk pruskich w granice Rzeczypospolitej w styczniu 1793 r. W tym kontekście symboliczna wymowa obrazów Bacciarellego nabiera jeszcze większego znaczenia. Ostatnie prace nad fasetami malarz zakończył w kwietniu 1793 r.
W powszechnej opinii historyków sztuki malarska dekoracja Sali Salomona uznawana jest za największe osiągnięcie Marcello Bacciarellego jako peintre d’histoire dworu Stanisława Augusta.
![](https://aleksandraseghi.com/wp-content/uploads/2020/01/IMG-20200109-WA0009-1024x768.jpg)
Cel projektu
Niestety obrazy Bacciarellego nie przetrwały do naszych czasów. W odwecie za powstanie warszawskie, w ramach operacji całkowitego zniszczenia Warszawy, Niemcy postanowili wysadzić również Pałac na Wyspie. W grudniu 1944 r. wnętrza zostały oblane benzyną i podpalone. W wyniku pożaru zawalił się dach. Ogień strawił parkiety, ściany i stropy. Spaliły się Plafony w Pokoju Kąpielowym i Pokoju Bachusa. W pożarze spłonęły wszystkie obrazy Marcello Bacciarellego zdobiące Salę Salomona, w tym Ofiara Salomona i Poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej. Po pożarze Niemcy rozpoczęli przygotowania do wysadzenia w powietrze wypalonych murów pałacu. W jego ścianach nawiercono 1114 otworów na dynamit. Zamiar ten z nieznanych powodów nie został zrealizowany i okupantom nie udało się dopełnić dzieła całkowitego zniszczenia.
Sala Salomona jaką znamy dzisiaj, chociaż odrestaurowana, poprzez brak malarskiej dekoracji Bacciarellego, zatraciła swój pierwotny charakter. Tym samym, jej symboliczna wymowa i ideowe treści zawarte w dekoracji, stanowiące przesłanie króla Stanisława Augusta dla potomnych – przestały istnieć.
![](https://aleksandraseghi.com/wp-content/uploads/2020/01/IMG-20200109-WA0008-1024x768.jpg)
Projekt [Salomon] stanowi etap działań zmierzających do odtworzenia całości oryginalnego wystroju malarskiego Sali z czasów Stanisława Augusta. Pierwszą próbę rekonstrukcji w formie wyświetlanych za pomocą rzutnika malowideł podjął w 2017 r. zespół konserwatorów Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie.
Celem Projektu [Salomon] jest cyfrowa rekonstrukcja dwóch głównych dzieł Marcella Bacciarellego: Ofiara Salomona i Poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej. W oparciu o zachowany materiał ikonograficzny, literaturę przedmiotu, relacje i źródła archiwalne, zbiory muzealne, zasoby bibliotek, instytucji kultury oraz kolekcje prywatne – dokumentujące oryginalny wygląd Sali, a w szczególności dwa płótna Bacciarellego – oba obrazy zostaną zrekonstruowane w skali 1:1, i w formie wielkoformatowych wydruków zostaną wyeksponowane w Sali Salomona Pałacu na Wyspie. W historycznych miejscach w jakich wisiały do momentu zniszczenia w grudniu 1944 r. W ten symboliczny sposób, po 75 latach, przywrócimy najważniejszą część wystroju Sali Salomona – jednego z najpiękniejszych polskich wnętrz XVIII w. Nierozerwalnie związanego z historią Warszawy i artystycznym mecenatem ostatniego monarchy Rzeczpospolitej.
![](https://aleksandraseghi.com/wp-content/uploads/2020/01/IMG-20200109-WA0007-1024x705.jpg)
Aby tak się stało potrzebne jest wsparcie. Mamy szansę stworzyć wspólnie projekt, który może stać się punktem wyjścia do refleksji i szerszej dyskusji nad trwałą rekonstrukcją całości malarskiej dekoracji Bacciarellego w Sali Salomona. Bez tego, kolejne pokolenia zwiedzające salę nadal będą zdane wyłącznie na swoją wyobraźnię w oparciu o informacje przewodników, bez możliwości ich konfrontacji z rzeczywistością. Współczesne wnętrze, chociaż wspaniałe, jest jak cenna księga w pięknej oprawie, lecz bez treści. Doskonale zdajemy sobie sprawę z tego, że pędzla Marcella Bacciarellego w żaden sposób nie da się zastąpić. Ale jesteśmy głęboko przekonani, że nowoczesna technologia daje nam wielkie możliwości i może, a nawet powinna zostać wykorzystana w tym konkretnym przypadku, w celu przybliżenia i ukazania chociaż części intencji, jaką kierowali się Stanisław August i Marcello Bacciarelli tworząc wystrój Sali Salomona.
![](https://aleksandraseghi.com/wp-content/uploads/2020/01/IMG-20200109-WA0006-1024x658.jpg)
O Fundacji
Fundacja Communi Hereditate powstała w 2013 r. stawiając sobie za cel ochronę, edukację oraz upowszechnianie wiedzy na temat polskiego dziedzictwa kulturowego. Zajmujemy się głównie badaniami proweniencji i poszukiwaniem dzieł sztuki oraz dóbr kultury utraconych przez Polskę podczas II wojny światowej. W zakresie tematyki strat wojennych i restytucji utraconych przez Polskę dóbr kultury prowadzimy również działalność edukacyjną i popularyzatorską poprzez stałą aktywność w mediach społecznościowych i publikacje artykułów. Aktualne wyniki naszych badań i najnowszych odkryć publikujemy na łamach portalu internetowego ArtSherlock Magazyn. To jedyny w Polsce portal internetowy poświęcony wyłącznie tematyce utraconych dóbr kultury, ale również kolekcjonerstwu a także najnowszym i najciekawszym informacjom z międzynarodowego rynku aukcji sztuki, na którym pojawiają się obiekty o polskiej proweniencji.
Link do projektu, proszę kliknąć tutaj.